Theo dự báo của Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, tháng 5/2024, trên phạm vi toàn quốc nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm khoảng 1,0-2,00C; sang tháng 6-7/2024, mức nhiệt dự báo cao hơn từ 0,5-1,50C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Thời gian gần đây, tình hình thời tiết nắng nóng đã và đang diễn biến phức tạp, thỉnh thoảng xuất hiện cơn mưa đột ngột gây nguy hiểm cho vật nuôi, có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sản xuất chăn nuôi. Đây là điều kiện bất lợi làm giảm sức đề kháng, vật nuôi có thể bị chết do cảm nắng, cảm nóng, gây thiệt hại về kinh tế cho sản xuất chăn nuôi. Diễn biến bất thường của thời tiết khiến cho sức khỏe đàn gia súc, gia cầm của bà con chăn nuôi bị ảnh hưởng không nhỏ. Nhiệt độ tăng cao gây nên hiện tượng sốc nhiệt, gia súc, gia cầm giảm ăn dẫn đến giảm năng suất. Hiện tượng mệt mỏi, lừ đừ xuất hiện. Đàn gia súc, gia cầm có nhiều khả năng bị suy giảm hệ miễn dịch. Bên cạnh đó, môi trường nóng ẩm chính là điều kiện lý tưởng cho các loại mầm bệnh như virus, vi khuẩn và nấm sinh sôi. Gặp điều kiện thuận lợi là miễn dịch của vật nuôi suy yếu, dịch bệnh rất dễ bùng phát.
Để chủ động phòng, chống nắng, nóng bảo vệ an toàn cho đàn vật nuôi, tạo điều kiện cho chăn nuôi của tỉnh phát triển ổn định, Phòng Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Công văn số 185/NNPTNT ngày 10/5/2024 về việc hướng dẫn công tác phòng, chống nắng nóng cho vật nuôi. Theo đó, công tác phòng, chống nắng nóng bảo vệ cho vật nuôi trowng mùa nắng nóng là hoạt động cần thiết, quan trọng nhằm bảo vệ an toàn duy trì hoạt động bình thường cho vật nuôi. Người chăn nuôi cần thực hiện tốt và đồng bộ các giải pháp sau:
1. Thông tin, tuyên truyền:
Thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương, tích cực chăm sóc đàn vật nuôi để tăng khả năng chống chịu đối với tác động do thay đổi lớn về thời tiết, khí hậu cũng như có biện pháp chủ động phòng chống nắng nóng hiệu quả.
2. Chuồng trại - Chuồng nuôi:
Đảm bảo cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, thích hợp với từng đối tượng vật nuôi. Trồng cây dây leo, phủ rơm, dạ ... lên mái chuồng nuôi để chống nóng trực tiếp. Những ngày nắng, nóng phun nước lên mái chuồng, phun sương trong chuồng nuôi và bố trí đủ quạt điện để quạt mát, tránh làm tăng độ ẩm trong chuồng nuôi.
- Chuẩn bị đầy đủ phên, lưới chống nóng, bạt để chủ động che chắn chống nắng và chống mưa tạt gió lùa vào chuồng nuôi.
- Khơi thông rãnh thoát nước thải và xử lý chất thải theo đúng quy định. Trong chăn nuôi lợn và trâu bò: thu gom, chuyển phân, chất thải ra khỏi chuồng hàng ngày và đưa vào hệ thống xử lý chất thải.
- Đối với các trang trại chăn nuôi công nghiệp, quy mô lớn chủ động nguồn cung cấp điện, nước để đảm bảo phục vụ sản xuất.
- Trồng cây xung quanh khu vực chuồng nuôi tạo bóng mát.
3. Chế độ chăm sóc nuôi dưỡng
3.1. Thức ăn, nước uống
- Tăng cường thức ăn giàu đạm; giảm tinh bột, chất béo trong khẩu phần. Những đợt nắng nóng kéo dài chú ý chia khẩu phần cho ăn nhiều bữa, cho ăn vào lúc sáng sớm, chiều mát và buổi tối, hạn chế cho ăn vào buổi trưa. Những ngày nắng nóng, tăng cường khẩu phần thức ăn xanh.
- Cung cấp đủ nước sạch, mát có bổ sung chất điện giải và bổ sung các loại vitamin đặc biệt là Vitamin C cho gia súc, gia cầm uống để tăng sức đề kháng và giải nhiệt.
3.2. Mật độ chăn nuôi
- Đối với gia cầm: nuôi nhốt với mật độ vừa phải như: gà úm: 50- 60con/m2 , gà 0,5-1kg nhốt 12-30con/ m2 , gà 2-3kg nhốt 7-10 con/ m2 . Nếu nóng quá có thể thả ra vườn, gốc cây quanh chuồng. Đối với gà đẻ tránh nuôi quá béo bằng cách giảm bớt năng lượng trong khẩu phần, cho ăn thêm rau xanh, cho ăn cám chất lượng tốt.
- Đối với lợn: Mật độ nuôi nhốt đối với nái 3-4m2 /con, lợn thịt là 2m2 /con.
3.3. Quản lý vật nuôi
- Đối với trâu, bò, lợn mùa nắng nóng nên tắm chải cho gia súc 2-3 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể và phòng, chống các bệnh ngoài da. Thời gian chăn thả gia súc: buổi sáng từ 6-9 giờ sáng, buổi chiều chăn thả muộn từ 16- 18h chiều. Những ngày nắng nóng, thời điểm nhiệt độ thường cao nhất là từ 12 giờ đến 16 giờ trong ngày, không chăn thả và cho trâu, bò nghỉ làm việc, nhốt tại chuồng hoặc tại các khu vực có bóng mát, cây xanh.
- Tăng cường vệ sinh, tẩy uế chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi, định kỳ phun thuốc sát trùng, tiêu độc để chống ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt ... là những tác nhân truyền và gây bệnh trong mùa hè.
- Theo dõi, giám sát chặt chẽ tình trạng của đàn vật nuôi, phát hiện gia súc, gia cầm ốm, bị bệnh để cách ly, điều trị, xử lý kịp thời; đặc biệt là với các bệnh đường tiêu hoá, hô hấp và các bệnh truyền nhiễm. Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin để phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm.
3.4. Vận chuyển vật nuôi
Nên vận chuyển vào sáng sớm, chiều mát, đảm bảo mật độ vận chuyển. Vận chuyển đường dài chú ý xây dựng lộ trình cho vật nuôi nghỉ ngơi, bổ sung thức ăn, nước uống và kiểm tra sức khỏe trong quá trình vận chuyển./.