Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi, Chương trình 135 là một trong những Chương trình KT-XH trọng điểm của tỉnh Khánh Hòa, góp phần tạo sự chuyển biến về trình độ sản xuất, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào DTTS và miền núi, giảm nghèo một cách bền vững. Chương trình Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi theo hướng bền vững, gắn phát triển kinh tế với giải quyết tốt các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, đa dạng sinh học; nâng cao đời sống nhân dân. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, tăng dần tỷ trọng dịch vụ, du lịch, công nghiệp; tập trung nguồn lực đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật…với mục tiếu đó, năm 2020, các cấp ủy đảng, chính quyền huyện Khánh Sơn đã tập trung thực hiện các tiêu chí Chương trình và đã đạt được một số kết quả nhất định.
Theo báo cáo của UBND huyện năm 2020, UBND huyện đã triển khai 60 triệu đồng để tổ chức 8 lớp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định 3347/QĐ-UBND ngày 31/10/2016 của UBND tỉnh; Chương trình 135; Chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS; một số luật quy định hiện hành.Triển khai 957,5 triệu đồng để hỗ trợ 80 hộ tham gia mô hình phát triển kinh tế hộ, thoát nghèo bền vững với 04 loại mô hình sản xuất: trồng bưởi xen bắp, sầu riêng xen bắp, trồng mía và chăn nuôi bò; hỗ trợ vay vốn nhân rộng mô hình phát triển kinh tế hộ cho 18 hộ, số tiền 690 triệu đồng (tiến độ giải ngân tính đến cuối tháng 8/2020). Tính đến ngày 15/8/2020, UBND huyện đã mở được 06 lớp đào tạo nghề trong đó gồm 05 lớp nghề phi nông nghiệp số học viên tham gia học là 175 người với kinh phí giải ngân là 571,9 triệu đồng và 01 lớp nghề nông nghiệp với 35 học viên (chính sách hộ trợ đào tạo nghề), hay là các chính các chính sách an sinh xã hội trên địa bàn huyện như chính sách đối với người có uy tín, chính sách hỗ trợ lắp đặt đường ống dẫn nước vào hộ gia đình… cũng được triển khai được UBND huyện triển khai đồng bộ.
Bên cạnh đó, việc triển khai hỗ trợ phát triển sản xuất tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn cũng được UBND huyện chỉ đạo triển khai kịp thời đến các hộ dân, tính đến thời điểm báo cáo kinh phí giải ngân là 1.600 triệu đồng, tỷ lệ giải ngân 94% (Thị trấn Tô Hạp chưa giải ngân vì chờ định mức của tỉnh để hỗ trợ phù hợp). Chương trình đã hỗ trợ cho 184 hộ thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất với 03 loại mô hình sản xuất: trồng sầu riêng; chăn nuôi bò sinh sản và mua ống nước cho hộ dân. Công tác đầu tư cơ sở hạ tầng, duy tu, bão dưỡng công trình cũng đang triển khai thực hiện.
Khánh Sơn là huyện miền núi có nền kinh tế còn chưa phát triển, địa hình của huyện tương đối phức tạp, bị chia cắt bởi nhiều núi cao, sông, suối lớn nhỏ dẫn đến việc phát triển kinh tế hay đi lại của người dân địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Dân số toàn huyện là 25.787 người, trong đó: 19.115 người DTTS chiếm 74,13%. Hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm 31,69 % trên tổng số hộ dân toàn huyện và hộ cận nghèo DTTS chiếm 20,15 % trên tổng số hộ dân toàn huyện.
Tuy nhiên, sau khi triển khai Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, Chương trình 135 trên địa bàn huyện đã góp phần nâng cao trình độ dân trí, nhận thức người dân và năng lực quản lý của cán bộ cấp xã, cơ sở hạ tầng nông thôn miền núi từng bước đầu tư cải thiện, tạo điều kiện phát triển sản xuất, lưu thông hàng hoá và tiêu thụ sản phẩm, có đủ nguồn nước sinh hoạt hợp vệ sinh cho các hộ gia đình. Kết cấu hạ tầng được đầu tư xây dựng tương đối đồng bộ; cơ cấu kinh tế cây trồng, vật nuôi đã có sự chuyển dịch đúng hướng; nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt được quan tâm. Nhờ đó bộ mặt nông thôn miền núi trên địa bàn huyện đã có những bước đổi thay đáng kể, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện và từng bước được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo giảm dần qua từng năm.
Đặc biệt, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình đã thực sự trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế- xã hội ở những vùng đồng bào DTTS, vùng đặc biệt khó khăn một cách bền vững, ổn định. Ngoài ra, người dân tham gia xây dựng mô hình đã nắm bắt, nhận thức được việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tập quán và kỹ thuật sản xuất của đồng bào dân tộc có sự chuyển biến theo hướng sản xuất hàng hoá, biết sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn công nghiệp; đưa các giống cây trồng, vật nuôi mới năng suất cao, chất lượng tốt vào sản xuất thay cho giống cây trồng của địa phương để nâng cao giá trị kinh tế./.